Wieś Przysłup

Wieś Przysłup jest położona na przełęczy między masywami Jasła i Falowej na obszarze Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego, który wraz z Parkiem Krajobrazowym Doliny Sanu i Bieszczadzkim Parkiem Narodowym wchodzi w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Karpaty Wschodnie. Ze źródeł położonych gdzieś w masywie Jasła i Małego Jasła bierze swój początek potok Dołżycki, który płynie w granicy działki na której położona jestStefanówka.

Przysłup, swą nazwę zawdzięcza położeniu i pierwszym osiedleńcom przybyłym tu wraz z pierwszą falą osadnictwa wołoskiego. Po rumuńsku słowo „prislop"- oznacza przełęcz łączącą dwa równoległe grzbiety górskie.

Wieś lokowano w dobrach Balów z Hoczwi. Pierwsza wzmianka o niej pojawia się w 1567 roku. Od XVI wieku aż do roku 1939 wchodziła w skład klucza ciśniańskiego, około 1720 lub 1740 roku przeszła w ręce Michała Urbańskiego. W połowie XVIII wieku klucz nabył Józef Benedykt Fredro. Rodzina Fredrów gospodarowała w tych dobrach do 1867 roku. Zmiana właścicieli nastąpiła w drugiej połowie XIX wieku, miejscowość stała się własnością baronów Fleming de Arnim, po nich około 1893 roku Hermana Czecza do Lindenwald i to dzięki temu ostatniemu w latach 1900-1904 przez teren wsi poprowadzono tory kolejki wąskotorowej z Majdanu do Kalnicy. Ostatnimi właścicielami osady była żydowska rodzina Baeckenrothów ( lata 1904-1939).Do czasów II wojny światowej w Przysłupiu panował względny spokój. Hodowano bydło, świnie, konie i drób, zimową porą kobiety wyrabiały płótno na domowe potrzeby.

W okresie międzywojennym mieszkańcy osady chodzili na odpusty: do Łopienki na Święto Narodzenia Matki Bożej – 21 września i do Mchawy na Święto Przemienienia Pańskiego (Spasa) – 19 sierpnia.

W 1921 roku wieś liczyła 159 mieszkańców w tym 153 grekokatolików i 6 osób wyznania mojżeszowego. We wsi stała cerkiew zbudowana w XVI wieku. Istnieją przekazy, że podczas ślubu w świątyni pobiło się dwóch drużbów, polała się krew. Sprofanowaną cerkiew zamknięto. W 1867 roku już jej nie było, prawdopodobnie pozostawiony sam sobie, nieremontowany budynek rozpadł się.

Nad potokiem płynącym przez wieś stała olejarnia, mielono w niej siemię lniane. W połowie XIX wieku postawiono tu również młyn wodny, który stał tu jeszcze w latach 30 XX wieku. W tym też czasie we wsi działała kuźnia gromadzka zbudowana dzięki ówczesnemu wójtowi wsi Nykole Symanowiczowi. Każdy, kto choć odrobinę znał się na kowalstwie mógł z niej korzystać.

Latem 1944 roku podczas przejścia frontu zginął jeden mieszkaniec wsi. Nad Przysłupiem podczas wojny, został zestrzelony niemiecki samolot myśliwski. W marcu 1945 roku doszło tu do starcia między oddziałami NKWD, a bojówką UPA dowodzoną przez „Wesołego". Z prawa do dobrowolnego opuszczenia wsi nikt nie skorzystał, choć polskie władze wytypowały do tego 215 osób. W związku z tym w 1946 roku przymusowo wysiedlono 28 rodzin, reszta mieszkańców opuściła wieś podczas akcji „Wisła".

Przysłup słynie obecnie także z hodowli pstrągów i nie sposób pominąć tego miejsca w trakcie wędrówek po Bieszczadach.W Przysłupiu znajduje się końcowa stacja trasy kolejki leśnej, która po półgodzinnym postoju wraca do Majdanu.

Będąc w Przysłupiu warto odwiedzić galerię "Fantasmagoria" oraz skosztować w Smażalni, Oberży Biesisko lub Restauracji Modryna świerzego pstrąga z patelni lub uwędzonego.

Komentarz: